‘හලාල්’ යනු අරාබි වචනයකි. එයි ‘අවසරලත්’, ‘නීත්යානුකූල’ වැනි අදහසක් පැවසෙයි. හලාල් යන්නෙහි විරුද්ධ වචනය ‘හරාම්’ යනුයි. හලාල් යෙදුම බොහෝ විට පාවිච්චි කරන්නේ කිසියම් ආහාරයක් ඉස්ලාම් ෂාරියා නීතියට අනුකූල එකක්ය යන අවබෝධය ඉස්ලාම් භක්තිකයන්ට ලබාදීම පිණිසය. ‘හලාල්’ හෙවත් අවසරලත් ආහාර වන්නේ කුරානයේ සඳහන් ‘හරාම්’ හෙවත් අවසර නොලත් ගණයට නොවැටෙන ආහාර හා පානයන්ය. ඊයේ පෙරේදා ‘හලාල්’ පිළිබඳ සංවාදය ඇරඹීමත් සමග කලබල වූ සමස්ත ලංකා ජම්ඉයියතුල් උලමා සංවිධානය පුවත්පත් දැන්වීමකින් නිවේදනයක් නිකුත් කළේය. එහි හලාල් ක්රමය සහ එහි ඇති වාසි පිළිබඳ ඔවුන්ගේ අදහස් පළ කර තිබුණි. එහි හලාල් ආහාර පිළිබඳව තිබුනේ අංගසම්පූර්ණ විස්තරයක් නොවේ. ඉතා කෙටියෙන් සඳහන් කරන්නේ නම් ඌරුමස්, ලේ, අල්ලා හැර වෙනත් දෙවිවරුන්ට ඔප්පු කිරීමට මරණ ලද සතුන්ගේ මස්, මළකුණුවල මස්, බෙල්ල සිරකිරීමෙන්, එල්ලීමෙන්, (උල් ආයුධයකින්) ඇනීමෙන්, වෙනත් සතෙකුගේ ප්රහාරයකින් (සතෙකුගේ ප්රහාරයකට ලක්වුවත් පණ අදිමින් සිටියදී ඉස්ලාම් ක්රමයට මරාගන්නා සතෙකුගේ මස් හරාම් නොවේ) දිවි තොර කරන සතුන්ගේ මස්, ඝාතකයා ‘අල්ලාහු අක්බර්’ යැයි කියමින් නොමැරූ සතුන්ගේ මස් සහ මධ්යසාර ‘හරාම් ගණයට වැටේ. හලාල් වීමට නම් සතාව මරණ ක්රමයක් කුරානයේ සඳහන් කර තිබේ. නමුත් ‘හලාල්’ යෙදුම පාවිච්චි කරනුයේ ආහාර පාන සඳහා පමණක් නොවේ. බෙහෙත් වර්ග, රූපලාවන්ය කටයුතු සඳහා පාවිච්චි කරන ආලේපන ආදියද ‘හලාල්’ විය යුතුය. ඉස්ලාම් ආගමිකයන්ට හලාල් ආහාර පාන සපයාගත නොහැකි අවස්ථාවක බඩගින්න නිවාගැනීමට ඕනෑම දෙයක් කෑමේ බීමේ අයිතියද කුරානයේ සුරා 5:3 (අල් මයිදා) යටතේ ලබාදී ඇත. නොපිළිගන්නා කෙනෙක් සිටියි නම් මෙන්න කුරාන වාක්ය.
යුදෙව්වෝ ඊජිප්තු රටේ වහලූන් වශයෙන් ජීවත්වූහ. ‘මෝසස්’ නම් නායකයෙක් යුදෙව් වහල්ලූන් අමතා, තමන්ට ලෝකයේ මැවුම්කාරයා හෙවත් යොහෝවා මුණගැසුණු බවත්, යුදෙව්වන් අන් සියලූ දෙවිවරුන් අතහැර තමන් පමණක් අදහන්නේ නම් තමන් ඔවුන්ට කිරිපැණි උතුරන දේශයක් හිමිකරදී ලෝකයේ බලවත්ම බවට පත්කරන බව එතුමා තමන් හා පැවසූ බවත් කීවේය. යුදෙව්වෝ යොහෝවා පමණක් ඇදහීමට පොරොන්දුවී මෝසස් සමග ඊජිප්තුවෙන් පළාගියෝය. යුදෙව්වෝ යොහෝවා තම එකම දෙවියා බවත් මෝසස් තම නායකයා බවත් පිළිගත්හ. යුදෙව් ආගමේ උපත එයයි. මෝසස් යොහෝවා පැවසූ බව කියමින් යුදෙව්වන්ට නීති මාලාවක් පැනවීය. සුප්රකට දස පනත එහි කොටසකි. යොහෝවාගේ ‘පොරොන්දු දේශය’ සොයමින් කාන්තාරය මැදින් යන යුදෙව්වන්ගේ කසල ශෝධකයා වූයේ ඌරාය. යුදෙව්වන්ගේ ඌරු පට්ටි ඔවුන්ගේ අශූචි කමින් වසංගත රෝගවලින් ඔවුන් බේරාගත්හ. එහෙයින් ඌරා රැකගැනීමේ නීතියක් ආවේය. කුර ඇති සතුන් අතරින් වමාරා කන සතුන් පමණක් ආහාරයට ගතයුතුය යන නීතියට පදනම එයයි. යුදෙව්වන් සමග පොරොන්දු දේශයට යාමට පෙර මෝසස් මළේය. උඹලාට පොරොන්දු දේශය හමුවේවි. ඒ වගේම කවදා හරි උඹලාව ගලවාගන්න දෙවියන් වහන්සේ දූතයෙක් එවාවියි මෝසස් මැරෙන්නට පෙර යුදෙව්වන්ට කීවේය.
යුදෙව්වෝ අවසානයේ පොරොන්දු දේශයට ආවෝය. ඒ ඊශ්රායලයයි. කාලයකට පසු ඊශ්රායලයේ යේසුස් වහන්සේ උපන්නේය. යේසුස් වහන්සේට ඇණගැසූ පසු යේසුස් යනු මෝසස් කියූ යොහෝවාගේ දූතයා හෙවත් පුත්රයා බව කියමින් සෙන්ට් පෝල් නැමැත්තා යේසුස් වහන්සේගේ කණ්ඩායමේ නව නායකත්වය හිමිකරගත්තේය. එසේ කතෝලික ආගම බිහිවිය. කතෝලිකයන්ට තවදුරටත් ඌරාගේ කසල ශෝධක සේවය අවශ්ය නොවීය. එහෙයින් පසුකාලයකදී ඌරා කතෝලිකයන්ගේ හොඳ ආහාරයක් බවට පත් විය.
යේසුස් වහන්සේගේ කාලයෙන් වසර 500කට පමණ පසු ඉපදී අනාථයකු ලෙස හැදුණු මොහොමඩ්තුමා කතෝලික වැන්දඹුවක හා විවාහවී සිටියේය. තවලම්කරුවන්ට එකතුවී සිටි එතුමා, මදීනා නගරයේ සිටි යුදෙව් හමුදාවක සහය ලබාගෙන මක්කමට පහරදී බලය අල්ලාගත්තේය. යුදෙව් ආශ්රය නිසා මොහොමඩ්තුමා කුරානය නිර්මාණයේදී යුදෙව්වන්ගේ බයිබලයෙන් ප්රයෝජන ගත්තේය. යුදෙව් බයිබලයේ නීතිවලින් කුරානය පිරී තියෙන්නේත් යුදෙව්, කතෝලික, ඉස්ලාම් නීති අතර ඇතැම් තැනක සමානකම් තියෙන්නේත් මේ හේතු නිසාය.
මේ ඉතිහාස කතාව හිතන්නට කරුණු කීපයක් අප හමුවේ තබයි. ශිෂ්ටාචාරයන් වෙනස් වන විට මිනිස්සුගේ අවශ්යතා වෙනස් වෙයි. විද්යාව හා තාක්ෂණය වෙනස් වෙයි. එවිට නීතිරීති ආදියද වෙනස් වෙයි. යුදෙව්වන්ට කෑමට තහනම් ඌරා කතෝලිකයන්ගේ හොඳ ආහාරයක් බවට පත්වෙයි. ඉස්ලාම් නීතියට අනුව මධ්යසාර පාවිච්චිය ඔවුන්ට තහනම්ය. එහෙත් බේකරි නිෂ්පාදන, සෝයා නිෂ්පාදන ආදියේ නිෂ්පාදන ක්රියාවේදී කිසියම් මධ්යසාර ප්රතිශතයක් නිර්මාණය වේ. ඉස්ලාමිකයන් බෙහෙවින් ප්රියකරන ජෙලිවර්ග, මාස්මෙලෝස්, පැණිරස කෑම නිෂ්පාදනයේදී ඌරුතෙල් යෙදා ගැනේ. කේක් වැනි රසආහාර නිපදවීමේදී ඇතැම් විට මධ්යසාර එක්කෙරෙන අතර බොහෝ කල්තබාගැනීමේ හා රසගැන්වීමේ කටයුතු සඳහා පාවිච්චි කරන අමුද්රව්යවල මධ්යසාර අඩංගුවේ. ඒවා නැවැත්වීමට මොනම දෙවියෙකුටවත් නොහැකිය.
අනෙක් අතට අපේ රටේද සිදුවන පරිදි ලෝව පුරාම මස් සඳහා සතුන් මැරීම බොහෝ ස්ථානවල සිදුකෙරේ. ඒවා ගම්මානයන්හි මස්කඩවල අලෙවි කරති. මේ ස්ථානවල සතුන් මරන්නේ කුරානයේ ඇති ක්රමයට යයි කිසිවකුට සහතිකයක් දිය නොහැකිය. ඒවායේ ‘හලාල්’ සහතික අලවාද නැත. නමුත් බොහෝ මුස්ලිම් ජාතිකයෝ එබඳු තැන්වලින් මස් ගෙන බුදිති.
එම නිසා ඉස්ලාම් බැතිමතුන් හලාල් කෑම සොයා පිස්සුවැටිය යුතු නැත. ඔවුන්ට බඩගින්න නිවාගැනීමට මොනවා හෝ කෑමේ අයිතිය කුරානයෙන් ලබාදී ඇති බැවිනි. හැකි හැම විටම නිවසේදී හලාල් කෑම හදාගෙන කෑමටත් අනෙක් අවස්ථාවල ඌරු මස් ආදියෙන් වැළකී සුදුසු කෑමක් මගින් බඩගින්න නිවාගැනීමටත් ඔවුන්ට හැකියාව තිබේ.
එසේ නම් ලෝකය පුරාම ‘හලාල්’ ප්රශ්නයක් ඇතිවී තිබෙන්නේ ඇයි? මීට හේතු කීපයකි. එකක් මුස්ලිම් බැතිමතුන් කුරානයේ නීතිරීතිවලටම අනුව පාලනය කිරීම මගින් ඔවුන්ට තමන්ට අවශ්ය ආකාරයට මෙහෙවීමට හැකි බව දන්නා ආගමික නායකයන්ගේ උග්ර මූලධර්මවාදී වැඩපිළිවෙළයි. පොතේ නීතියට වහල්කරගත් විට ආගමේ නාමයෙන් මිනිසුන් ඕනෑ ඕනෑ ආකාරයට හැසිරවීමට හැකි බව පූජක පැලැන්තිය දනී.
මුල් කාලයේ කොහේවත් ‘හලාල්’ ලේබල් ගැසූ ආහාර විකිණීමට නොතිබුණි. ‘හලාල්’ ලේබලයෙන් ආහාර පාන අලෙවිය ඇරඹෙන්නේ පසුකාලයකදීය. ඇතැම් මුස්ලිම් සංවිධාන කියන පරිදි විදේශවලින් මාංශ නිෂ්පාදන මුස්ලිම් රටවලට එන්නට පටන්ගත් පසු 70-90 දශක අතර කාලයේ හලාල් සහතික නිකුත් කිරීමේ ක්රමය ඇරඹී ඇත. මධ්යස්ථව කල්පනා කරන විට මුස්ලිම් රටවලට තෙල් සල්ලි ලැබී එම රටවල් හොඳ වෙළඳපොලක් බවට පත්වීම මෙයට බෙහෙවින් ඉවහල්වන්නට ඇතැයි සිතේ. මැදපෙරදිග කලාපය බටහිර රටවලත් ඇමරිකාවේත් හොඳ වෙළඳපළක් වන්නට පෙර මැදපෙරදිගට මස් සැපයීම සෝමාලියාව, ඉතියෝපියාව බඳු රටවලින් සිදුකෙරුණි. එම වෙළඳාම අප්රිකානු රටවලින් උදුරාගන්නට ඇමරිකානු හා යුරෝපා වෙළෙන්දෝ සමත්වූහ. සෝමාලියාව, ඉතියෝපියාව වැනි රටවල ආර්ථිකය කඩාවැටී හිඟන රටවල් බවට පත්වීමට හේතුව ඇත්තේද මේ ක්රියාවලිය පසුපසය. ව්යාපාරිකයන් තම නිෂ්පාදන ‘හලාල්’ කියමින් මුස්ලිමුන්ට විකිණීමත් ඉස්ලාම් නායකයන් එය ප්රයෝජනයට ගනිමින් ‘හලාල්’ සහතික නිකුත් කිරීමේ සංවිධාන ඇරඹීමත් ක්රමානුකූලව පියවරෙන් පියවර සිදුවන්නට ඇතැයි සිතිය හැකිය. (මතු සම්බන්ධයි)